Περιγραφή – παρουσίαση

Το Ινστιτούτο Φυσικής Εσωτερικού της Γης & Γεωκαταστροφών (ΙΦΕΓΓ) του Πανεπιστημιακού Ερευνητικού Κέντρου (ΠΕΚ) του ΕΛΜΕΠΑ δραστηριοποιείται σε ευρύ τμήμα της έρευνας που διενεργείται στα επιστημονικά και τεχνολογικά πεδία της Σεισμολογίας, της Φυσικής του Εσωτερικού της Γης και της Εφαρμοσμένης Γεωφυσικής.

Ιδιαίτερα, εστιάζει τις ερευνητικές της προσπάθειες στην πολυπαραμετρική μελέτη των σεισμικών καταστροφών, στη σεισμοτεκτονική, στην πρόγνωση των σεισμών, στην πολυκλαδική χωροχρονική εκτίμηση και διαχείριση της σεισμικής επικινδυνότητας, στις μικροζωνικές μελέτες, στη μελέτη των σεισμικών ακολουθιών, στην παραμόρφωση και δομή του φλοιού και του άνω μανδύα της Γης, στη μαθηματική προσομοίωση ροών, στη φυσική των γεωυλικών, στον παλαιομαγνητισμό και στη μελέτη της δομής του εσωτερικού της Γης με σεισμολογικές και γεωφυσικές μεθόδους διασκόπησης (βαρυτομετρική, μαγνητική, σεισμική, ηλεκτρική, ηλεκτρομαγνητική, ραδιομετρική, μαγνητοτελλουρική), με έμφαση στον καθορισμό της δομής των ανώτερων στρωμάτων που παρουσιάζουν οικονομικό, περιβαλλοντικό ή/και αρχαιολογικό ενδιαφέρον (αρχαιομετρία).

Στην κατεύθυνση επίλυσης των επιστημονικών προβλημάτων που την απασχολούν, η ερευνητική ομάδα του ΙΦΕΓΓ έχει εγκαταστήσει και λειτουργεί στο μέτωπο του Ελληνικού Τόξου εξαιρετικά προηγμένο Τηλεμετρικό Σεισμολογικό Δίκτυο πραγματικού χρόνου και σταθμούς ανίχνευσης σεισμο-ηλεκτρομαγνητικών διαταραχών. Στο ΙΦΕΓΓ υφίσταται από τα τέλη της δεκαετίας ’90 έως σήμερα αδιάλειπτη επιστημονική και ερευνητική κατεύθυνση στη μελέτη των σεισμικών φαινομένων και της Φυσικής του Εσωτερικού της Γης και έχουν επενδυθεί υλικοί και ανθρώπινοι πόροι αποκτώντας την απαραίτητη οργανολογία (μετρητικές διατάξεις πεδίου, συστήματα μεταγωγής δεδομένων, συστήματα επεξεργασίας, απεικόνισης και μαζικής αποθήκευσης δεδομένων κλπ) και αναπτύσσοντας ή αποκτώντας το αντίστοιχο επιστημονικό λογισμικό.

Στα πλαίσια της επιστημονικής μελέτης των ερευνητικών αντικειμένων που προαναφέρθηκαν, το ΙΦΕΓΓ έχει διαρκή και στενή συνεργασία με ερευνητικές ομάδες από την Ελλάδα και σχεδόν όλες τις χώρες της Μεσογείου (με έμφαση αναφέρεται η ιδιαίτερα στενή συνεργασία με την Ιταλία), καθώς επίσης το Ηνωμένο Βασίλειο, την Ιαπωνία, τη Ρωσία, τις Η.Π.Α. και άλλες χώρες. Αξιοσημείωτη είναι και η υφιστάμενη συνεργασία του Ινστιτούτου με τη Διεύθυνση Φυσικών Καταστροφών της UNESCO.

Με βάση τις προαναφερθείσες δυνατότητες, το ΙΦΕΓΓ είναι σε θέση να παρέχει και να διεκπεραιώνει με υψηλή προστιθέμενη αξία τις ερευνητικές δραστηριότητες και τις υπηρεσίες που παρατίθενται:

  • Έρευνα σεισμικής επικινδυνότητας σε αστικές καθώς και μη δομημένες περιοχές, όπως επίσης και σε θέσεις σημαντικών ή/και μεγάλων υποδομών και τεχνικών έργων,
  • Μικροζωνικές μελέτες πόλεων για την ελαχιστοποίηση του σεισμικού κινδύνου,
  • Μελέτη ανίχνευσης προσεισμικών υπογραφών σε περιοχές ασθενούς ή έντονης σεισμικότητας,
  • Έρευνες σεισμικών πηγών και ισχυρής εδαφικής κίνησης σε σχέση με τη σχεδίαση με-γάλων έργων και υποδομών,
  • Σεισμοτεκτονική ανάλυση για τον εντοπισμό ενεργών ρηγμάτων,
  • Συμμετοχή σε ερευνητικές εργασίες που σχετίζονται με την τρωτότητα κατασκευών λόγω ενδεχόμενου ισχυρού σεισμικού φορτίου, κυρίως σε θέματα που αφορούν την επίδραση του εδάφους,
  • Σχεδίαση σεναρίων απόκρισης σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης που οφείλονται σε ενδεχόμενη σεισμική καταστροφή,
  • Σεμινάρια, διαλέξεις και δημοσιεύσεις με στόχο την ενημέρωση του πληθυσμού για τους σεισμούς και τα μέσα που διατίθενται για προστασία και μείωση του σεισμικού κινδύνου. Έμφαση δίδεται στη διεξαγωγή διαλέξεων σε σχολεία Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης,
  • Γεωφυσική Έρευνα,
  • Επίλυση προβλημάτων στην τεχνική σεισμολογία και γεωλογία, π.χ. προσδιορισμός βάθους και τοπογραφίας βραχώδους υποστρώματος για τη θεμελίωση μεγάλων τεχνικών έργων (γέφυρες, φράγματα, λιμένες κλπ),
  • Σεισμική Τομογραφία και φασματική ανάλυση επιφανειακών κυμάτων,
  • Γεωηλεκτρική Τομογραφία,
  • Εφαρμογή μεθόδων σεισμικής ανάκλασης και διάθλασης.
  • Φυσική Γεωυλικών
  • Παραγωγή και διάθεση Θεματικών Χαρτών (γεωλογικοί, χρήσεων Γης, γεωμορφολογικοί, επικινδυνότητας, γεωφυσικοί, κλπ)
  • Παραγωγή και διάθεση ορθοφωτοχαρτών
  • Παραγωγή Ψηφιακών Μοντέλων Εδάφους (D.T.M)
  • Χρήσεις και διαχείριση Γης
  • Διαχείριση Φυσικών Καταστροφών
  • Παρακολούθηση και προστασία γεωπεριβάλλοντος και φυσικών διαθεσίμων
  • Χωρική κατανομή, παρακολούθηση και διαχρονική καταγραφή γεωπεριβαλλοντικών φαινομένων

Την ερευνητική ομάδα του ΙΦΕΓΓ συνιστούν ειδικευμένοι ερευνητές με παραδοσιακή και επιτυχή επιστημονική ενασχόληση και συσσωρευμένη εμπειρία στα προαναφερθέντα αντικείμενα έρευνας. Οφείλει να επισημανθεί ότι η ιδιαιτερότητα της σύνθεσής της έγκειται στο γεγονός ότι αρμονικά συνδυάζει και αποδοτικά βελτιστοποιεί τις επιμέρους ερευνητικές εμπειρίες των μελών της. Ευθεία απόδειξη της συσσωρευμένης εμπειρίας και γνώσης των μελών του ΙΦΕΓΓ προκύπτει από τη συμμετοχή στην υλοποίηση Ερευνητικών Έργων, σε συναφή με το προτεινόμενο έργο φυσικά αντικείμενα, στα πλαίσια Εθνικών (π.χ. ΠΕΝΕΔ, ΠΕΠ κλπ) καθώς και μεγάλης κλίμακας Ευρωπαϊκών Ερευνητικών Προγραμμάτων (π.χ. EPOCH, ENVIRONMENT, INTERREG κλπ.), σε συνεργασία με καταξιωμένες ερευνητικές ομάδες από Εθνικά και Ευρωπαϊκά Πανεπιστήμια και Ερευνητικά Ιδρύματα.